ذرات معلق موجود در آب ورودی به منزل، ضمن عبور از فیلترهای قابل بک واش نصب شده در مسیر آب کاملاً حذف شده و آب تمیز و شفاف خروجی می تواند مورد استفاده و یا وارد مراحل بعدی تصفیه شود.

طبعاً پس از گذشت زمان و تجمع ذرات معلق در این فیلترها، لازمست تا ضمن انجام عملیات بک واش (Backwsh) این ناخالصی ها خارج شده و مجدداً فیلتر با راندمان اولیه مورد استفاده قرار گیرد.

در این مقاله، به بررسی عملکرد و نکات مهم در نگهداری و بک واش این فیلترها پرداخته خواهد شد

روش کار فیلترهای قابل بک وا
روش تصفیه در فیلترهای قابل بک واش تقریباً به یک شکل است. فیلترهای قابل بک واش، مستقل از نوع ماده ای که در داخل آنها ریخته می شود، دارای دو فرآیند کاری اصلی هستند:

فرآیند فیلتراسیون

در این فرآیند، آب خام از طریق شیر از سمت بالا وارد فیلتر شده و ضمن عبور از ستون ماده فیلتراسیون و انجام تصفیه، از طریق نازلی که در بخش زیرین مخزن فیلتر تعبیه شده، جمع آوری و از طریق لوله داخلی مخزن به سمت بالا هدایت شده و از سمت دیگر شیر خارج می شود. 

کدورت و ذرات معلق موجود در آب خام ضمن عبور از ستون فیلتراسیون جدا شده و در بین دانه های مواد فیلتراسیون گرفتار می شوند. طبعاً پس از مدتی و با انباشته شدن این ذرات در بستر فیلتر، راندمان فیلتر افت کرده و با کاهش کیفیت، فشار و دبی آب خروجی مواجه خواهیم شد.

فرآیند بک واش

در فرآیند بک واش، جهت جریان آب معکوس می شود. آب از پایین مخزن وارد شده و با منبسط شدن مواد فیلتراسیون، ذرات معلقی که در داخل بستر فیلتر گیر کرده بودند، آزاد شده و پس از خروج از فیلتر وارد فاضلاب می شوند. بدین ترتیب، مواد فیلتراسیون کاملاً تمیز شده و آماده قرارگیری مجدد در سرویس تصفیه آب خواهد شد.

عملیات بک واش توسط شیر کنترلی روی فیلتر بصورت دستی و یا اتوماتیک انجام می شود. مدت زمان بک واش فیلتر بستگی به کیفیت آب، نوع ماده فیلتراسیون و فاصله زمانی بین دو بک واش داشته و معمولاً بین 5 تا 15 دقیقه زمان می برد. تفاوت کیفیت و شفافیت آب خروجی در انتهای زمان بک واش، کاملاً با کیفیت ابتدای فرآیند بک واش مشهود است.

معمولاً پس از انجام بک واش، حالتی به نام شستشوی سریع (Fast Rinse) روی شیرهای کنترلی در نظر گرفته شده است. انجام عملیات شستشوی سریع پس از بک واش به مدت چند دقیقه، باعث تخلیه ذرات باقیمانده در فیلتر و همچنین منظم و فشرده شدن بستر ماده فیلتراسیون پیش از قرار گیری مجدد در سرویس می شود.

انواع مهم فیلترهای قابل بک واش

همانطور که گفته شد، فیلترهای قابل بک واش بسته نوع ماده فیلتراسیونی که در داخل آنها ریخته می شود، کاربردهای مختلفی دارند. پرکاربردترین انواع فیلترهای قابل بک واش، فیلترهای شنی و کربنی هستند. در ادامه، به بررسی موارد کاربرد این فیلترها پرداخته می شود:

فیلتر شنی

استفاده از فیلتر شنی یکی از اثربخش ترین و ساده ترین روش های حذف ذرات معلق مخصوصاٌ گل و لای و جلبک از آب بشمار می رود. البته در مواردی که آب چاه علاوه بر کدورت ناشی از گل و لای، دارای شن و ماسه هم باشد، بهتر است ابتدا از یک فیلتر دیسکی و سپس از فیلتر شنی برای تصفیه آب استفاده نمود.

در فیلترهای شنی از مواد فیلتراسیون مختلفی مانند سیلیس عادی، کریستال شیشه ای فرآوری شده و یا آنتراسیت استفاده می شود. بهترین ماده مورد استفاده در این فیلترها که از نظر قدرت جذب و طول عمر به مراتب نسبت به سایر انواع مواد فیلتراسیون برتری دارند، کریستال شیشه فرآوری شده هستند که امروزه به دلیل همین مزایای ذکر شده روز به روز بیشتر مورد توجه و استفاده قرار می گیرد. ضمن اینکه استفاده از ترکیب این مواد در لایه های مختلف بستر فیلتر نیز می توان استفاده نمود. به عنوان مثال، فیلترهای با بستر بالایی آنتراسیت و بستر پایینی سیلیس شیشه ای عملکرد بسیار قابل قبولی دارند.
قدرت جداسازی ذرات معلق توسط فیلترهای شنی بسته به نوع ماده فیلتراسیون استفاده شده در داخل آنها می تواند بین 100 تا 50 میکرون در نظر گرفته شود.
استفاده از فیلتر شنی یکی از اثربخش ترین و ساده ترین روش های حذف ذرات معلق مخصوصاٌ گل و لای و جلبک از آب بشمار می رود. البته در مواردی که آب چاه علاوه بر کدورت ناشی از گل و لای، دارای شن و ماسه هم باشد، بهتر است ابتدا از یک فیلتر دیسکی و سپس از فیلتر شنی برای تصفیه آب استفاده نمود.

در فیلترهای شنی از مواد فیلتراسیون مختلفی مانند سیلیس عادی، کریستال شیشه ای فرآوری شده و یا آنتراسیت استفاده می شود. بهترین ماده مورد استفاده در این فیلترها که از نظر قدرت جذب و طول عمر به مراتب نسبت به سایر انواع مواد فیلتراسیون برتری دارند، کریستال شیشه فرآوری شده هستند که امروزه به دلیل همین مزایای ذکر شده روز به روز بیشتر مورد توجه و استفاده قرار می گیرد. ضمن اینکه استفاده از ترکیب این مواد در لایه های مختلف بستر فیلتر نیز می توان استفاده نمود. به عنوان مثال، فیلترهای با بستر بالایی آنتراسیت و بستر پایینی سیلیس شیشه ای عملکرد بسیار قابل قبولی دارند.

قدرت جداسازی ذرات معلق توسط فیلترهای شنی بسته به نوع ماده فیلتراسیون استفاده شده در داخل آنها می تواند بین 100 تا 50 میکرون در نظر گرفته شود.